Een opmerkelijk verhaal uit China: daar heeft ene Ding Liren het nationaal kampioenschap gewonnen. Behalve het feit dat die Ding een verrassing van formaat was door als op een na laagst geklasseerde de titel te pakken, was vooral het toernooiverloop opmerkelijk.

In de allerlaatste ronde won Ding omdat zijn tegenstander enkele minuten te laat aan zijn bord arriveerde (en dat mag niet meer van de FIDE), een zege die hem uiteindelijk de titel opleverde…

Chinees kampioenschap op zijn kop

Reglementen. Het is altijd al stof van vele discussies geweest. Meestal doet het stof opwaaien in tijdnoodfases of bij remiseclaims, maar de laatste tijd staat de “laatkomersregel” van Fide centraal in vele debatten.

De regel is simpel: als je niet op klokslag starttijd aan je bord zit, verlies je de partij. De eerste echte toepassing was er in Dresden tijdens de olympiade. Dit leverde enkele vermakelijke verhaaltjes op, al zullen de betrokkenen daar zeker anders over denken. Zo was er bijvoorbeeld een speler die 10 minuten voor starttijd aan zijn bord verscheen, zijn jas weghing en een koffie ging halen. Hij had wat vertraging en toen hij met zijn koffie terug aan zijn bord verscheen, had de scheidsrechter het punt aan zijn tegenstander toegekend. Reden: de speler was 1 minuut na starttijd (ofwel op het moment dat de scheids de klokken ging indrukken) niet aan zijn bord te vinden en volgens het nieuwe reglement betekent dat een nederlaag.

Dit verhaal en enkele andere voorbeelden werd op luid boegeroep onthaald, maar de regels zijn niet veranderd sindsdien. Fide beroept zich op elementaire beleefdheid en respect voor de tegenstander.

In China heeft de regel nu meer “opgeleverd” dan enkel een anekdote in de buik van een klassement. Het Chinees kampioenschap was sterker dan ooit en enkel Wang Yue, die in Leon speelde, ontbrak op het appel. Ni Hua (2720) en Bu Xiangzhi (2704) waren de grote favorieten, maar het toernooi werd moeiteloos gedomineerd door de outsider Wang Hao (2696). Wang Hao heeft er een vrij unieke carriere opzitten, in die zin dat de Chinees enkele jaren geleden van een ongeklasseerde puber plots een wereldtopper werd door het Open toernooi in Dubai te winnen. Als niet-geklasseerde zette hij toen menig GM opzij. Sindsdien is de rating gestaag omhoog gegaan en nu maakt hij vast deel uit van de Chinese schaakelite.

Met nog twee rondes te gaan had Wang Hao een ogenschijnlijk onoverbrugbare voorsprong. Met 8/9 had hij een fenomenaal parcours afgelegd. In ronde 10 ontmoette hij de grote verrassing van het toernooi, Ding Liren. Liren had 6.5/9 wat bijzonder veel is. De jonge Chinees (nog maar 16 jaar!) was met 2420 namelijk de op één na zwakste speler van het twaalfkoppige veld. Tot grote verbazing van iedereen slaagde Ding Liren erin om Wang te kloppen en zo tot op een half punt te naderen.

De laatste ronde zou dus nog de beslissing brengen, maar Ding Liren moest winnen, met zwart van Zhou Jianchao (2635). Geen sinecure, zeker omdat Wang met wit Liang Chong moest partij geven. Chong (2511) stond op dat moment voorlaatste.

Deze bloedstollende finale kende een dramatische start toen Zhou Jianchao dus enkele minuten te laat aan zijn bord verscheen. Het reglement is duidelijk: 0-1 voor Ding. Plots moest Wang zijn partij winnen en tot overmaat van ramp liep alles compleet in het honderd. Wang verloor die partij én de titel.

Behalve dat dit een Hitchcockiaanse ontknoping is waarin de verrassing de favoriet nog terughaalt in de laatste twee rondes (2/2 voor de ene, 0/2 voor de andere), is de manier waarop Ding zijn laatste partij won natuurlijk stof voor discussie. Natuurlijk had Wang zijn eigen partij maar moeten winnen, maar we kunnen ons toch wel inbeelden dat dit een bijzonder wrange nasmaak geeft voor Wang Hao.

De schaakwereld schreeuwt moord en brand en vraagt een reglementswijziging. We zijn benieuwd of er iets van komt…

Foto’s van Nie Feng