Met een tpr van 2821 en een dominante 7/9 was Emil Sutovsky vorige week even de schaakkoning van België. De Israëliër werd een dikke week voor het Inventitoernooi in Antwerpen begon nog toegevoegd aan de spelerslijst, nadat titelverdediger Bu Xiangzhi aankondigde zijn kat te sturen.

Een schot in de roos dus, want Sutovsky won niet alleen overtuigend. Hij deed dat met agressief en spectaculair schaak. Schaakfabriek plaatste de vriendelijke spraakwaterval op een oranje stoel en had het met hem over zijn toernooi, zijn carrière, zijn ambities en nog veel meer…

“Ik had nog meer kunnen scoren”

“Hoe lang wil je dat ik speech. Vijf minuten? Een half uur? Een uur? Als u wil, kan ik een uur speechen, hoor, geen enkel probleem,” antwoordde Emil Sutovsky op de vraag van organisator en Inventi-CEO Roger Helsen of hij misschien een woordje zou willen plaatsen bij de prijsuitreiking. Toen Sutovsky wat later in die speech – die uiteindelijk vijf minuten mocht duren – ook nog eens spontaan over de link tussen schaken en verkopen begon uit te leggen, blonken de ogen van Helsen. Betere reclame voor zijn toernooi en zijn klanten kon hij zich niet wensen.

Het is Sutovsky ten voeten uit: energiek, vlot, vriendelijk, gedreven én ook wel een beetje sluw. Als geen ander weet hij de gevoeligheden van een organisatie te vatten en zorgt hij ervoor dat hij als een ervaren consultant de contacten onderhoudt. Want voor een schaker is schaken écht zaken doen, natuurlijk.

Sutovsky: “Ik ben van opleiding een master in de economie en ben naast professioneel schaker ook nog consultant. Af en toe krijg ik opdrachten en adviseer ik bedrijven. En ik ben natuurlijk ook nog altijd manager van mijn goede vriend Gata Kamsky. Ik doe elk beroep met evenveel inzet, dus ook schaken.”
SF: Toch ben je al een poos niet meer ‘gezien’ in het gezelschap van Kamsky. Ben je opnieuw meer bezig met je eigen schaak?
Sutovsky: “Dat heb je goed opgemerkt. Ik heb met Gata samengewerkt voor de kandidatenmatch tegen Topalov, maar voor de rest viel dat nog wel mee. Hij is vooral een hele goede vriend. Ik werk wel nog als zijn manager. Ik regel zijn contracten en dergelijke.”
SF: En consultant, én schaker, én manager, én secondant. Is dat niet wat veel van het goede?
Sutovsky (lacht): “Bwa, dat valt nog wel mee. Het is maar voor één speler, dus zoveel tijd kost mij dat niet. Die consultancy doe ik ook maar af en toe. Ik zorg dan wel dat ik er tijd voor heb. En het schaken, dat is de laatste tijd opnieuw op het voorplan getreden.”
SF: Je doet veel tegelijkertijd en hebt ook een diploma economie. Waarom heb je dan precies voor het schaken gekozen?
Sutovsky: “Wie zegt er dat ik voor het schaken gekozen heb? Ik heb nog niet gekozen voor het leven als profschaker. Ik doe die andere activiteiten om alle opties open te houden. Het toeval speelde ook een rol. Ik won enkele jaren geleden het Europees Kampioenschap en toen kreeg ik de ene uitnodiging na de andere. Zoiets lanceert je natuurlijk. Ik speel nu wel als profschaker en dat lukt prima, maar het kan perfect zijn dat ik binnen de zoveel jaar iets anders ga doen, zoals werken in de consultancy of als fulltime manager.”

“Mijn voorbereiding is altijd goed. Het is mijn schakerskunde die me wel eens in de steek laat”

SF: Als we jouw prestatie hier zien, zou dat jammer zijn. Je leek erg goed voorbereid en bijzonder zelfzeker. Ik kan me moeilijk inbeelden dat je geen plezier hebt beleefd aan je verblijf hier?
Sutovsky: “Dat klopt. Ik voelde me prima hier. De sfeer bevalt me, de scheidsrechter Jos Pots was uitstekend en ik hou ook wel van het sjiekere kantje aan dit toernooi. Ik ben van de oude stempel. Ik vind dat een schaker niet in een gescheurde jeans aan zijn bord moet verschijnen. Geef mij maar een net kostuum. Zo gaat het er in veel ‘gewone’ jobs toch ook aan toe? Voor de rest klopt het ook dat ik zelfzeker was. Ik loop veel rond, dan kan ik beter nadenken. Ik kan bovendien niet zo goed stilzitten. En als ik me goed voel, dan straal ik dat ook graag uit. Lichaamstaal is belangrijk, niet alleen in schaken, maar in het hele leven.”

SF: Na dergelijke prestatie gaat men altijd op zoek naar de oorzaken van het succes. Ik geef een voorzet: de andere spelers konden zich niet grondig voorbereiden omdat je pas zo laat aan de lijst werd toegevoegd; Daar komt nog eens bij dat je door het werken met Kamsky een erg brede en degelijke basis hebt om mee aan de slag te gaan. Is die combinatie het geheim van jouw Inventitoernooi?
Sutovsky: “Dat zou goed kunnen. Ik beschouw mijn invallersstatuut in ieder geval als een voordeel. In een toernooi als Linares moet dat moeilijk zijn, maar in dit toernooi was het zeker een bonus. Wat betreft die voorbereiding wil ik toch graag zeggen dat ik altijd al een goed voorbereide speler geweest ben, ook toen ik nog niet met Gata samenwerkte. Het probleem zat altijd in de afwerking. Ik slaagde er dikwijls niet in om een goede opening om te zetten in een goed middenspel, laat staan in een vol punt. Het draait dus vooral om mijn schaakniveau, niet om mijn voorbereiding. In een toernooi in aanloop naar deze week, speelde ik bijzonder slecht. Ik heb hier meer op veilig gespeeld. Ik denk dat dat zeker ook een grond van succes is geweest.”
SF: Pardon? Veilig? Dat is nu niet meteen het label dat de toeschouwers op jouw riskante spelstijl plakken…
Sutovsky: “Ok, ik moet dat nuanceren. Ik bedoel dat als ik een gewonnen stelling krijg, ik de makkelijkste manier zoek om te winnen, niet de snelste. Ik zal in zulke stellingen kiezen voor een zekere veilige weg naar de winst, ook al is die misschien trager of minder nauwkeurig dan een andere. Voor de rest was mijn start ook meteen goed. Ik won van Socko dankzij een goede voorbereiding. Goed begonnen is half gewonnen.”

“Michiels kan grootmeester worden”

SF: Je had het enkel moeilijk in je partij tegen onze landgenoot Bart Michiels. Was dat een scharniermoment in je toernooi?
Sutovsky: “Ja, achteraf bekeken was dat een cruciale partij. Ik moet eerlijk zijn: het was niet die partij waarin ik zulke problemen verwacht had. Het was ook een moeilijke stelling en je mag Bart niet onderschatten. Hij speelt zeker niet slecht. Ik denk dat hij zeker grootmeester kan worden, maar dan zal hij wel meer tijd in het spelletje moeten spelen en ik heb begrepen dat zijn PHD (Michiels begint aan een doctoraat als burgerlijk ingenieur, red.) voorrang heeft. Nu, ik won die partij dus tegen Michiels. Ik denk dat ik buiten die stelling eigenlijk zelfs nog punten heb laten liggen. Tegen Bacrot en Muzychuk (foto) zat er volgens mij veel meer in, maar daar ga ik nu toch niet van wakker liggen.”
SF: En nu? Naar de 2700?
Sutovsky: “Ik moet je bekennen dat ik niet echt een doel heb. Ik schaak gewoon om zo goed mogelijk te spelen. Ik stel niets voorop. Ik ga nu enkel clubkampioenschappen spelen, zoals het Europees ploegenkampioenschap. Ik speel daar op het eerste bord voor Israël en een medaille zou ik wel graag halen. Maar voor de rest. Oei, ik denk dat de prijsuitreiking gaat beginnen en ik moet daar een speech geven zo meteen. Zou je het erg vinden straks verder te praten bij een glas wijn?”
SF: Geen enkel probleem, van harte bedankt voor het gesprek.

Voor de geïnteresseerden: Sutovsky’s speech duurde 4 minuten en 35 seconden.