Jan Smeets: “Ik heb geen verklaring voor mijn vooruitgang”

Jan Smeets“Jan moet nog groeien”, vertelden commentatoren twee jaar geleden nog, toen Jan Smeets enigszins verrassend voor het eerst Nederlands Kampioen werd. Toen was Smeets een wat men noemt “bescheiden grootmeester”, met een rating van om en bij de 2550. “Groeien” is echter een ongelukkige woordkeuze, want met zijn rijzige gestalte valt Smeets meteen op als hij een toernooizaal binnenwandelt.

Zijn vriendelijke blik oogt verlegen, maar straalt evenzeer een vlaag van zelfvertrouwen uit. En dat zelfvertrouwen is misschien wel het geheim achter de enorme vooruitgang die Smeets sinds dat NK twee jaar geleden heeft gemaakt. Hij verzamelde zo’n 100 elopunten en is momenteel zelfs de sterkste Nederlander met 2659. Een interview met een speler met groeipijnen …

“Het NK 2008 heeft misschien wel een klik veroorzaakt”

Geconfronteerd met de vraag hoe die vooruitgang te verklaren is, richt Smeets zijn blik even naar de hemel en lijkt verbaasd geen antwoord te kunnen geven op mijn vraag. “Ik weet eigenlijk niet hoe dat gekomen is. Ik werk niet harder dan toen. Ik combineer mijn schaken ook nog altijd met mijn studie economie, al heb ik de laatste tijd niet bepaald veel gestudeerd (lacht). Misschien is dat Nederlands Kampioenschap wel een soort klik geweest voor mij. Dat ik dacht: ‘Heej, ik kan het misschien toch wel.’ Mijn zelfvertrouwen is omhoog gegaan, maar er moet toch ook iets anders zijn. Ik zou nochtans echt niet weten wat. Misschien werk ik efficiënter nu … “

Laat ik de vraag concreter stellen: hoe heb je dit kampioenschap dan zo kunnen domineren?
Smeets: “Wel, ik begon erg aarzelend .Het was al enkele maanden geleden dat ik nog eens een lange partij op dit niveau gespeeld had en het was eraan te zien ook. Tegen Wouter Spoelman was ik niet goed, maar ik redde de partij dus de schade viel nog mee. En daarna won ik plots enkele partijen en het goede gevoel was terug.”

Anish Giri combineert zijn schaaktraining nog steeds met iets belangrijkers: huiswerk!

In zo’n toernooi zijn de concurrenten dikwijls even belangrijk als het eigen spel. Van wie had je het meeste schrik en hoe heb je hen achter jou gelaten?
Smeets: “Loek verloor al in de derde ronde tegen Wouter Spoelman. Dat was dus een serieuze meevaller, want zo was hij al een beetje uit de titelrace geslagen. Maar Loek blijft natuurlijk een prima speler en hij heeft uiteindelijk mijn andere grote concurrent, Anish Giri, een hak gezet. Ik heb niet verloren en daarin ligt zeker het verschil.”
Twee jaar geleden werd je al eens kampioen, maar onder heel andere omstandigheden. Kan je die twee titels met elkaar vergelijken?
Smeets: “Om te beginnen was ik toen alles behalve een favoriet. Dat waren Daniel Stellwagen en Sergey Tiviakov. Ik was hoogstens een outsider. Nu was ik zeker een van de drie grote favorieten. Ook het toernooiverloop was helemaal anders. Toen was het razendspannend. Ik stond een half punt achter op Stellwagen en speelde tegen hem in de laatste ronde. Ik moest dus winnen en dat lukte ook, na een stresserende partij. De titel toen was eigenlijk wel mooier, want onverwachter en spannender. Maar deze is natuurlijk zeker ook leuk.”

“Schaken is mijn beroep”

Het woord is al gevallen: “studie”. In Nederland is de combinatie tussen studie en schaken al dikwijls een succes gebleken. Vele jonge Nederlandse toppers combineren de twee en maken dan een keuze. Sipke Ernst combineert zijn studie psychologie met het schaken, Daniël Stellwagen bekwaamt zich behalve het schaakspel ook nog in chemie, Anish Giri schaakt zelfs pas als zijn huiswerk af is en Jan Smeets doet er nog wat economie bij.

Smeets: “Nu moet ik wel toegeven dat ik momenteel bijzonder weinig gestudeerd heb. Ik focus me de laatste tijd echt volledig op het schaken. In de zomer ga ik wel nog proberen wat herkansingen en van dat soort onzin te doen, maar het schaken gaat momenteel voor. Het is mijn beroep en dat bevalt me wel.” Smeets kiest voor een andere carrière als bijvoorbeeld Daniel Stellwagen. Die zet zijn schaakactiviteiten even op een zijspoor om in de Verenigde Staten een doctoraat in de chemie te gaan behalen. De Nederlandse kampioen daarentegen heeft zijn planning al gemaakt.

Wouter Spoelman zal op het WK -20 later dit jaar gecoacht worden door Smeets

Smeets: “Ik ga in augustus mee naar het WK -20 als coach van Wouter Spoelman en voor het overige zal ik ook absoluut meespelen in de olympiade. Ik denk niet dat ze nu nog om mij heen kunnen.”
Bijna alle spelers op dit Nederlands Kampioenschap zijn profs of profs in aanmaak. Daarom was er vorig jaar ook veel commotie omdat het prijzengeld van het NK gehalveerd werd. Dit jaar zijn alle grote namen er weer bij. Voel jij zelf ook dat er een extra inspanning is gebeurd?
Smeets: “Wel, het prijzengeld is in ieder geval opnieuw omhoog gegaan. Dat is al één. Ik denk voor de rest dat het ook een kwestie van ‘mazzel’ is. Het toernooi was goed in te passen in de agenda’s van de spelers. Het is natuurlijk heel leuk om in een sterk kampioenschap te kunnen spelen. Voor iedereen de moeite.”
Zeker ook voor het aanstormende talent, zoals Bok en Van Kampen. Wat vond je van de uithaal van Van Wely naar Benjamin Bok?
Smeets: “Ik vind het vooral jammer dat het toernooi net daardoor veel in de pers komt. Heel de wereld heeft het intussen gelezen, terwijl het in feite om het schaken draait, natuurlijk. De reactie van Loek was misschien wel overdreven, maar goed …”

Jan Smeets: "Voor mij hoeft het speelschema van een NK niet veranderd worden omdat Oranje speelt op het WK voetbal"

De organisatie heeft er terug meer geld in gestoken, maar één ding gaat in Nederland nog steeds voor: koning voetbal!
Smeets: “Ja, gisteren stond de match tegen Japan op in mijn kamer. Een match van niets!”
Volg je het WK?
Smeets: “Ik ben niet echt een voetbalfan, maar ik volg het wel, natuurlijk. Voorlopig heeft het me wel nog niet kunnen bekoren.”
Dat WK heeft ook een invloed op dit NK. De eerste rustdag werd op maandag gepland omdat Oranje dan speelde en gisteren startte de ronde twee uur later om dezelfde reden. Wat vind je daarvan?
Smeets: “Eigenlijk vind ik dat overdreven. Schaken is voor mij en voor vele anderen hier ons beroep. Die rustdag net dan plannen kan ik nog wel vatten, maar een ronde twee uur uitstellen vind ik eigenlijk niet gepast. Maar goed, ik heb me in die tijd vooral voorbereid en maar met een half oog gekeken naar de match. Het maakt geen verschil voor motivatie of concentratie.”
Wat brengt de heel nabije toekomst?
Smeets: “Mijn fiets halen aan het hotel. Ik had mijn fiets mee naar hier genomen om de acht kilometer tussen hotel en speelzaal zo te overbruggen. Heeft me wel wat moeite gekost, maar natuurlijk heb ik geen enkele keer gefietst (lacht). Voor later misschien!”

Geef een reactie

Je moet aangemeld zijn om een reactie te geven.