Voorovergebogen met de benen trillend en de handen voor zijn ogen wachtte Ian Nepomniachtchi vol spanning op zijn tegenstander, titelpretendent Vishy Anand, lang voor de andere spelers de spelersruimte binnenkwamen. Het tafereel was typerend voor de laatste ronde van het toptoernooi in Wijk Aan Zee dit jaar.

Want de spanning was ook te snijden in Wang Hao-Nakamura, waar de Amerikaan erin slaagde zijn leiderspositie op zijn minst vast te houden. “Ik was de laatste week eerder gestresseerd dan dat ik genoot van het toernooi. De spanning was enorm. En dan was het nog wachten wat Anand zou doen.”…

Anand: “Normaal is +4 genoeg om ongedeeld eerste te eindigen”

Het werd vandaag al snel duidelijk dat alle ingrediënten aanwezig waren om er een memorabele namiddag van te maken. Zo een waardoor je zin krijgt om meteen zélf achter het bord te gaan zitten. Al na enkele zetten was het duidelijk dat zowel Wang Hao-Nakamura, Nepomniachtchi-Anand, Grischuk-Carlsen en Aronian-Smeets de zenuwen van spelers en toeschouwers op de proef zouden stellen.

De partij van Nakamura was natuurlijk de belangrijkste om volgen. Wang Hao leek met wit eerder te improviseren in een Benoni dan werkelijk een consistente voorbereiding te tonen. Mogelijk was hij verrast door het feit dat Nakamura koos voor een scherpe opening en zeker niet enkel en alleen op een remise gokte. Kalm bouwde “Naki” aan een voordeeltje en zonder veel problemen slaagde hij erin minstens gelijkspel te versieren.

Toch hield Nakamura de stelling bij zijn directe concurrent Vishy Anand scherp in de gaten. Die was alles behalve overtuigend uit zijn opening gekomen. “Ik had helemaal niets na de opening. Ik wilde op voorhand gaan voor ‘onduidelijke complicaties’, zoals ze dat zo mooi noemen, maar dat zat er gewoon niet in. Ik stond minder zonder iets van compensatie, punt. Ik besloot toen maar achter mijn bord te gaan zitten en tenminste gelijkspel te vinden op de een of andere manier.” Toen Anand plots een kwaliteit won, keerde het momentum. “Ik voelde de opwinding. Ik had terug een kans.”

Dat had Nakamura ook gezien, waardoor hij net als in de partij van zijn achtervolger overging tot het aanbod van een kwaliteitsoffer. Zijn Chinese tegenstander kon dit echter onmogelijk aannemen en beperkte zich tot het verdedigen van zijn zwaktes. Nakamura kon rustig de kat uit de boom kijken: wachten en als het nodig was toch proberen om de zaken te forceren. Een ideale situatie, maar tegelijkertijd ook tamelijk zenuwslopend. Het was dan ook een godsgeschenk voor de Amerikaan dat de kwaliteitsvoorsprong van Anand alles behalve garanties bood op een vol punt. “Ik zag dat Ian een fort kon bouwen en koos eieren voor mijn geld. Ik wilde geen risico’s meer nemen op dat moment”, aldus Nakamura. De toren van de Indiër had inderdaad weinig tot geen bewegingsruimte in de zone van de waarheid. Het moment voor Nakamura om zelf remise aan te bieden, een aanbod dat meteen aanvaard werd.

Anand moést nu iets zien te maken van zijn stelling, maar zag geen uitweg meer. Remise en Nakamura zag zich verzekerd van zijn eerste zege in een toptoernooi, iets waar hij nu al twee jaar naar streeft, maar waar hij tot vandaag net niet goed genoeg voor leek. De Amerikaan was uiteraard bijzonder tevreden. “Dit is het grootste succes in mijn carrière tot nu toe, met overschot. Bovendien is dit ook een grote dag voor het Amerikaanse schaak. Ik kan mij niet herinneren wanneer een Amerikaan nog eens zulk groot toernooi gewonnen heeft. Hopelijk geeft dit een boost.” De basis voor zijn succes is simpel. “Ik ben gewoon veel serieuzer bezig met schaken. Ik speel geen 1.e4 c5 2.Dh5? meer om te beginnen (lacht). Ik was gewoon nog een tiener de vorige jaren, een beetje zoals Magnus nu speelt (grijnst). Wel, ik werk nu serieuzer, ik blitz minder en mijn voorbereiding is professioneler. Voor dit jaar zei ik tegen mezelf: in december wil ik 2800 elo hebben. Ik ben nu halfweg en ik geloof er na deze prestatie meer en meer in dat ik dat doel ook effectief kan bereiken.”

Anand reageerde ontgoocheld, maar sportief en uitte zijn verbazing over het feit dat een score van +4 niet genoeg was om het toernooi te winnen. Hij deed dat in een interview met Schaakfabriek, dat u later deze week kan lezen op deze website. We spraken ook nog met de revelatie van het toernooi, Maxime Vachier-Lagrave.

Alle overige partijen eindigden op remise, waardoor dit de eindstand is in groep A na 13 rondes:

1. H. Nakamura 9
2. V. Anand 8½
3. L. Aronian
M. Carlsen 8
5. V. Kramnik
M. Vachier-Lagrave 7½
7. A. Giri
R. Ponomariov 6½
9. I. Nepomniachtchi
Wang Hao 6
11. A. Grischuk
E. l’Ami
J. Smeets 4½
14. A. Shirov 4

De B-groep werd gewonnen door Luke McShane, de C-groep door Daniele Vocaturo.