Chris Ghysels, Luc Cornet, Jan Vanhercke, Tom Piceu, Jean-Christophe Thiry … Er zijn genoeg landgenoten die zich inspannen om iets van het schaken in België te maken en die iedereen in ons land ongetwijfeld kent. Maar de minst bekende bekendste Belg in de schaakwereld is Jan Callewaert. Weinig schaakbelgen hadden of hebben van hem gehoord, maar hij is sinds kort de enige echte voorzitter van de Kasparov Chess Foundation Europe.

Hij is vooral bekend als CEO van Option en als voorzitter van neo-eerstekasser OHL (Oud-Heverlee Leuven voor de voetballeken onder u), maar hoe komt hij nu plots in het schaken terecht? Tijd voor een interview…

“Ik heb de microbe van in mijn jeugd”

Enthousiasme. Als we Jan Callewaert in één woord zouden moeten samenvatten, zou dat zonder twijfel de meest toepasselijke oplossing voor het probleem zijn. In alles wat hij doet of wilt doen, ademt Callewaert enthousiasme uit: in zijn job als CEO van het telecombedrijf Option en al evenveel in zijn functie als voorzitter van de voetbalclub OHL, sinds zijn bewind bezig aan een steile opmars naar de Belgische subtop. Het eerste waar we het over hebben, is dan ook voetbal. “Thomas Azevedo komt van Lommel, waar jij geboren bent als ik me niet vergis. Ik denk echt dat dat een goede transfer is”, vertelt hij – zoals steeds – enthousiast. We kunnen het alleen maar beamen, maar dit interview gaat uiteraard vooral over schaken en de KCFE (Kasparov Chess Foundation Europe). Let’s get on with it!

“Ik speel momenteel niet bij een club en vele schakers zullen zich dus misschien vragen stellen bij mijn band met de schaaksport, maar toch is die er al een hele tijd. Sinds mijn kindertijd om precies te zijn. We hadden in de lagere school een leraar, die soms leerlingen uitnodigde bij hem thuis om te schaken. Ik was een van die leerlingen en heb toen echt wel een microbe te pakken gekregen. Iedere week speelden we met drie tegen hem. Heel boeiend. Ik herinner me dat de complexiteit, die tegelijkertijd een duidelijke logica bevatte, me erg aansprak. Zoals je ziet, is het ook geen toeval dat ik net in een organisatie ben ingestapt, die schaken op school promoot. Zo heb ik het ook leren kennen.”

SF: Maar je bent het niet blijven doen? Ik ga één keer raden: studies?
JC: “Klopt. Toen ik naar de universiteit in Leuven ging, is het wat verwaterd. Ik studeerde voor handelsingenieur en die studie slorpte heel wat van mijn tijd op. Natuurlijk hadden we ook nog andere bezigheden in het Leuvense, maar daar ga ik niet te diep op ingaan (lacht). Ik was ook erg geïnteresseerd in filosofie en heb ook daarin een bachelor gehaald. Ik denk dat het ervoor gezorgd heeft dat ik een vrij brede blik op de dingen heb, niet enkel vanuit mijn eigen vakdomein. Toen volgde alles zich in sneltempo op. Ik kreeg de kans als assistent te blijven werken aan de K.U.L en daaruit is uiteindelijk – al is het verhaal zeker wat langer dan dat – Option gegroeid.”
SF: Uiteindelijk ben je nu toch terug bij het schaken aanbeland?
JC: “Inderdaad. Ik was het schaken niet vergeten, maar had een trigger nodig om er opnieuw betrokken bij te raken en die trigger kwam er met Your Next Move. Ik vind de inhoud van dat project lovenswaardig. Ik geloof er oprecht in dat schaken een ontzettend nuttige functie kan hebben in ons onderwijs. Het zet aan tot strategisch denken, kinderen leren beslissingen nemen op een rationele basis, maar moeten toch ook rekening houden met creatieve en psychologische aspecten.”

“Kasparov was onder de indruk van de link die wij tussen schaken en bedrijven kunnen leggen”

SF: Is Your Next Move, die nu al enkele jaren een simultaan met Kasparov organiseren, ook de link tussen jou en Kasparov?
JC: “Klopt. Ik ben door hem gevraagd dankzij de organisatie van Your Next Move. Garry was danig onder de indruk van de manier waarop we de bedrijfswereld en de schaakwereld aan elkaar koppelden. Volgens hem, maar dat is al langer bekend, is dat dé manier om het schaken professioneler te maken. Daarnaast ziet hij de links met de politieke wereld, die wij ook hebben. Dat is ook de reden dat hij mij heeft gevraagd voor de functie van voorzitter van zijn project. Een hele eer.”

SF: We zullen eens testen of je al goed ingewerkt bent. Kan je eens kort uitleggen wat eigenlijk precies de bedoeling is van de Kasparov Chess Foundation?
JC: “Wel, het grootste probleem zit volgens ons in het aanleren van het spel. Daarvoor heb je – logisch – leraars nodig en net daar focust de Foundation zich op. We willen een duidelijke, eenvormige structuur aanbieden. De Kasparov Chess Foundation US heeft een heel opleidingspakket uitgewerkt, dat we graag gebruiken als basis voor scholen in Europa. We zoeken daarvoor natuurlijk geïnteresseerde leerkrachten, die ermee willen leren werken. We beseffen heel goed dat we daarvoor voor een groot deel afhankelijk zijn van de goodwill van vele leerkrachten, maar daar krijgen we tot nu toe alleen maar positieve reacties. De foundation zorgt er dus voor dat dergelijke schaakopleidingen gratis in scholen kan worden gegeven. Dat is de core business. Wij zullen kits verspreiden met materiaal in. Wat we doen, is erg concreet. Het is geen zweverige ideologie.”
SF: Als ik het goed begrepen heb, willen jullie dat over heel Europa doen. Dat lijkt me allesbehalve een simpele opdracht. Hoe gaan jullie zoiets aanpakken?
JC: “Dat is zeker en vast een hele uitdaging, dus zien we het ook groots. In België zijn er bijvoorbeeld veel initiatieven die heel nuttig werk verrichten, maar ze zijn te gefragmenteerd en te afhankelijk van privé-sponsors, dikwijls mecenassen. Wij proberen dus verder te kijken. Wat heb je nodig om middelen te vergaren om zoiets te financieren én te verspreiden? Steun. En niet steun van enkele mecenassen, maar wel structurele steun, dus gaan we naar de Europese Unie, als het moet zelfs tot bij Barosso himself! Wat we vandaag gedaan hebben, hier in het Europees Parlement, is ons project voorstellen aan de politieke wereld. Het begin zal het moeilijkste zijn, maar één keer we vertrokken zijn, zal het snel gaan.”
SF: Je zal intussen wel al kennis gemaakt hebben met de schaakwereld. Ben je niet geschrokken van het kluwen van dikwijls onbegrijpelijke FIDE-exploten, om nog maar te zwijgen van problemen binnen de Belgische Schaakbond?

JC: (glimlacht) “Ja, het is inderdaad een speciale wereld, maar daar proberen we boven te staan. Wij zijn niet gebonden aan de FIDE of weet ik veel wat allemaal. Het contact tussen ons en de scholen verloopt rechtstreeks. We blijven uit het wespennest van de schaakpolitiek.”
SF: Ook dat lijkt me niet eenvoudig. In jullie board zit bijvoorbeeld Silvio Danailov en die is allesbehalve onbesproken als het aankomt op schaakpolitiek…
JC: “Dat besef ik, maar voor onze foundation toont hij erg veel daadkracht. Als je ons doel voor ogen houdt, zal dat allerminst storen. Nogmaals: als foundation blijven wij buiten de politiek. Het gaat enkel om het schaken. Kinderen op scholen aan het schaken krijgen, dààr draait het om.”
SF: Doet de Kasparov Chess Foundation eigenlijk niet hetzelfde als Your Next Move?
JC: “Het idee is hetzelfde. Maar er zijn natuurlijk ook verschillen: Your Next Move is lokaal, richt zich tot 6 – 12 jarigen en is eenmalig per jaar. De KCFE is Europees, richt zicht tot kinderen en jongeren van 6 – 18 jaar en heeft een ongoing karakter. Het loopt heel het jaar door. Ik denk dan ook dat dergelijke organisatie perfect kan werken onder de koepel van de KCFE. Ik denk zelfs dat veel kleinere organisaties dat kunnen doen. Ik denk aan initiatieven van Go For Grandmaster, Inventi, Your Next Move. Waarom niet? Praten kan in ieder geval geen kwaad!”

Het gesprek wipt opnieuw naar het voetbal. OHL lijkt zich goed te handhaven in onze Jupiler Pro League en dat is opnieuw een reden voor … enthousiasme.