Vandaag is in het Nederlandse kuststadje een van dé schaakevenementen van het jaar gestart. Het Tata Steel Chess tournament is een unicum in de geschiedenis van schaaktoernooien in Wijk Aan Zee. Er wordt voor het eerst met een nieuwe naam gespeeld, maar nog belangrijker: niet minder dan drie 2800+spelers verschijnen aan de aftrap.

Carlsen en Aronian remiseerden in de onderlinge topper, maar derde topfavoriet Vishy Anand sloeg wel meteen toe. Met zwart won hij van Ponomariov. Ook Nakamura en Smeets kenden een prima toernooibegin…

Sterkste top ooit

Vorig jaar bestond er nog twijfel over het voortbestaan van een van de grootste klassiekers in de schaakwereld. De economische crisis wierp een schaduw over de organisatie van het toptoernooi in Wijk Aan Zee. Verschillende scenario’s klonken, zoals de afschaffing van de C-groep of het inkrimpen van 14 naar bijvoorbeeld 9 spelers.

Een naamsverandering van hoofdsponsor Tata Steel (vroeger Corus en daarvoor Hoogovens) leidde echter de redding in: de show can go on. En wat voor een show biedt de organisator aan in deze vernieuwde editie! Met Carlsen, Anand, Aronian en Kramnik speelt de volledige top 4 van de wereld mee. Daarbij ontbreken slechts twee grote namen. Sergey Karjakin is als nieuwe nummer 5 en winnaar van de editie van twee jaar geleden een speler die gemist zal worden en Veselin Topalov is er eveneens niet bij. Met een ratinggemiddelde van 2740 evenaart de A-groep de sterkste editie ooit, die van 2008.

Net zoals de vorige jaren is er nog veel meer te beleven aan de Nederlandse kust, want ook de B en de C-groep mogen er zijn. De B-groep klokt af op een gemiddelde van 2659 en pakt uit met maar liefst vier 2700+spelers. Voor een B-groep is dat allerminst slecht. In de C-groep wordt het vooral uitkijken naar de jonge talentjes, niet alleen de Nederlandse (Bok, Van Kampen), maar zeker ook de Oekraïner Ilya Nyzhnyk, momenteel de jongste grootmeester op onze aardbol. Van hem zijn de verwachtingen na zijn eerste ronde vandaag meteen erg groot, want hij klopte meteen top seed Khazghaleyev.

Anand versiert dame dame van Ponomariov

De eerste ronde bracht meteen een clash om u tegen te zeggen: Carlsen-Aronian. Vooral voor Aronian een belangrijke test, omdat Carlsen met wit bijzonder efficient blijkt de laatste twee jaren. Maar de Armeen doorstond de test met glans en in een Schotse partij leek hij weinig problemen te hebben. Remise zorgde voor een einde, dat bevredigend is voor beide spelers. “Natuurlijk is dit ok, maar tegelijkertijd had ik misschien wel kansen”, nuanceerde Aronian zelf na de partij. Vladimir Kramnik nam het op tegen een debutant, de Russische kampioen Ian Nepomniachtchi, een speler die zijn messen meestal bijzonder goed slijpt. Een tweede Schotse partij verscheen op het bord en ook hier deed zwart (Kramnik) het niet slecht, al leek hij nooit aanspraak te kunnen maken op meer dan een puntendeling. Voor Nepom een degelijke start, al kijken we zeker uit naar het échte vuurwerk dat de agressieve Rus zeker nog zal afschieten (al dan niet in zijn voordeel).

De vierde topfavoriet is meervoudig winnaar en wereldkampioen Vishy Anand. De Indiër slaagde wél in zijn opzet. Tegen Ponomariov vond hij snel gelijkspel en toen de Oekraïner een infiltratie met de dame plande, rook de tijger van de Madras zijn kans. De dame alleen zorgde niet voor gevaar, integendeel: Anand sloot haar handig op en de rest was een makkie. 0-1.

De snelste partij van de dag kwam echter van Jan Smeets, die in een theoretische Spanjaard een stuk kreeg van Alexei Shirov (“kreeg” is niet goed uitgedrukt, aangezien het offer zelfs nog steeds theorie was). In ruil voor het stuk kreeg Shirov drie pionnen en had hij zeker wel enige vorm van compensatie. Lang duurde dat niet, want vrij snel na het offer speelde Smeets een nieuwtje en zorgde een verkeerde inschatting van Shirov voor een dodelijke infiltratie van het paard. 1-0, de verrassing van de speeldag. De derde winnaar van de dag is Hikaru Nakamura. De Amerikaan is een schaduwfavoriet in Wijk en speelde een boeiende partij tegen een andere schaduwfavoriet, Alexander Grischuk. Die offerde een stuk (wanhoop volgens analist Ivan Sokolov), maar kon in tijdnood de compensatie niet ten berde brengen. Nakamura kreeg de prijs voor de partij van de dag. 1-0 en dag 1 levert drie leiders op.