“Een uit de hand gelopen hobby”
Als schaakland stelt België, eerlijk is eerlijk, weinig tot niets voor. Op internationaal vlak zijn wij Belgen zelfs al blij als we een IM kunnen baren. Heel fijn, maar op wereldschaal helaas weinig wereldschokkends.
Sinds kort steekt ons land echter op een andere manier de kop boven water. ’s Werelds sterkste schaakengine Houdini is ontworpen door een Leuvenaar en sinds kort heeft DGT, de verdeler van digitale schaakborden en elektronische klokken, zijn klassieke software overboord gegooid en vervangen door authentiek Belgisch spul. En zo is België plots op élk toptoernooi prominent aanwezig. Schaakfabriek.be sprak met ontwerper Jan Vanhercke over zijn “Livechess”, dat er na jaren hard labeur is gekomen. “5 procent inspiratie, 95 procent transpiratie.” …
“Het komt wel goed en dan ga ik nog lachen”
Winter, 2006, Brugge. In het plaatselijke clublokaal spelen enkele Belgische toppers voor het eerst in de “Brugse Meesters”, een toernooi waarin onder andere Evgenij Miroshnichenko zich bekend maakte in het Belgische schaakwereldje. Nog aanwezig: uw dienaar, voor zijn eerste reeks toernooiverslagen ooit én ene Jan Vanhercke. Als toeschouwer, maar met een speciaal oogje voor de liveborden die ter plekke gebruikt werden. Vanhercke is de dag van vandaag een van de leidende figuren van Jeugdschaak.be en dus de organisatie van het BK Jeugd, maar toen was hij eerder een helpende hand op de achtergrond. “Ik was eigenlijk vooral geïnteresseerd in een elektronisch demonstratiebord, voor lessen aan de jeugd. Op die Brugse Meesters zag ik echter die borden en mijn nieuwsgierigheid was meteen gewekt.”
En zo begon Vanhercke, beroepsmatig softwarekenner en problem solver, zelf met het experimenteren van de werking van die mysterieuze schaakborden. Op het Belgisch Jeugdkampioenschap in Oostende enkele maanden later kwamen de eerste tests. “Ik kwam te weten dat de Belgische Schaakbond vijf van die borden had gekocht, met software voor ieder individueel bord, maar dus ook zonder software voor alle borden samen. Anders gezegd: voor ieder bord had je een aparte pc nodig. Bovendien was de software (beter bekend als Toma, red.) vrij duur, dus wilde ik zelf eens kijken of het niet zou lukken om daar iets van te maken.” De eerste tests op dat BJK toonden simpelweg stellingen, zonder zetten, net als een toeschouwer die rondwandelt in een toernooizaal. Erg succesvol waren die tests overigens niet, waardoor de pogingen van Vanhercke op flink wat hoongelach werden onthaald.
“Het klopt dat er echt nog ongelooflijk veel mis mee was met mijn tests toen, maar aan dat gespot heb ik mij nooit gestoord. Ik wist toen ik eraan begon, dat het nodig zou zijn om erg veel ervaring op te doen. Ik dacht dus bij mezelf: het komt ooit wel goed en dan zal ik zelf lachen. In ieder geval, dergelijke software ontwikkelen is echt erg moeilijk. Het zwaarste is dat het bord moet begrijpen wat er op de velden gebeurt. Om een simpel voorbeeld te geven: Als een toren van a1 naar h1 wordt gezet, moet het bord begrijpen wat dat stuk doet over de velden b1, c1 enzovoort gaat. En hij moet begrijpen dat het eindpunt h1 is. Daarnaast moet hij ook rekening houden met stukken die omvallen, die half een ander veld raken enzovoort”, aldus Vanhercke. “Een werkje dat veel, veel geduld en gepruts vereist. Het was 5 procent inspiratie, 95 procent transpiratie.” Dat “werkje” zou enkele jaren duren. Tussen 2006 en 2009 wordt een duizendtal pagina’s code geschreven. Dat was niet alles, want Vanhercke kocht zelf maar liefst 16 borden – een serieuze investering – om alle aspecten van zijn software te kunnen uitwerken. Alle Belgische toernooien konden gratis gebruik maken van zijn software en de server van deze website, waardoor bijna alle hoogtepunten in ons landje hier (en op toernooiwebsites zelf) te volgen waren.
“Ik ben zelf naar DGT gestapt en heb hen mijn product getoond”
Na bezoekjes aan tal van Belgische toernooien en ook de Your Next Move-simultaan met Garry Kasparov komt de software stilaan op kruissnelheid. “Ik had een duidelijk idee gekregen van wat ik wilde. Die borden zijn nog steeds geweldig, maar de Toma-software was niet goed, volgens mij. Sinds 1999 was dat product eigenlijk niet meegeëvolueerd met de opkomst van live-uitzendingen op het net. De vernieuwingen die ik wilde maken, zijn moeilijk aan de oppervlakte te zien, maar zijn compleet anders in de opbouw. Kort gezegd komt het erop neer dat ze veel betrouwbaarder is dan de Toma-software. Geen crashes meer en een duidelijke gebruiksvriendelijkheid.”
De Grimbergenaar kwam vorig jaar op het punt dat hij geloofde definitief software te hebben, die simpelweg beter was dan de Toma-versies waar de digitale borden van DGT tot dan toe op draaiden. “Ik heb toen mijn stoute schoenen aangetrokken en ik heb zelf naar DGT gebeld. Ik ben naar Nederland gereden, heb mijn software gedemonstreerd en de ideeën erachter getoond en ze waren onder de indruk. Toen zijn de gesprekken begonnen en sinds september is er officieel een samenwerking. DGT maakt nu voor zijn live-uitzendingen gebruik van ‘Livechess’ en dat is mijn product”, vertelt hij trots. “Sindsdien heeft DGT blijkbaar geen klachten meer gekregen over het functioneren. Ik ben daar zeer trots op, ja.”
Behalve de klassieke registratie van zetten, lijkt het uitbreiden met mediatoepassingen de grootste uitdaging voor de toekomst. “We hebben met Livechess al de uitzending van de Kasparov-Short blitzmatch in Leuven gedaan. Dat was een combinatie van video, partij enzomeer. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat maar liefst 8 procent van het internetverkeer nu via mobiele devices verloopt, zoals de Ipad of andere tablets. Ook dat zal een prioriteit zijn voor later. Ik kan er nog niks over zeggen, maar we hebben echt een aantal geweldige ideeën op ons lijstje staan.”
Wat dat zal zijn, is nu nog toekomstmuziek, maar geruchten dat het WK in Moskou betrokken partij zal zijn, nemen toe. De Facebookpagina van Vanhercke toonde onlangs immers aan dat hij in de Russische hoofdstad was, samen met … de topman van DGT. Wie weet…
Sterk staaltje van het bekendste Belgische exportproduct zijnde grijze cellen, proficiat Jan (de webmaster zou zeggen nomen est omen)
Zotte dingen Jan! Leuk dat jij Belgie teminste nog op de schaakkaart zet 😉
mooi mooi!
En nu een interviewtje met de maker van Houdini?
Ik mag trotst zijn op mijn clubgenoot haha 🙂
In de partijen van de Open Leuven die je kan naspelen op de Leuvense website, staat bij de zetten ook het tijdsverbruik vermeld. Persoonlijk vind ik dit heel handig om te weten waar er precies (te veel/te weinig) tijd wordt/werd verbruikt. Het is interessante informatie om achteraf je eigen partijen te analyseren.
Werd dit tijdsverbruik ook door Livechess gegenereerd of door een ander programma? Waarom zie je dit tijdsverbruik bijvoorbeeld niet bij de liveuitzendingen op Schaakfabriek? Welke Belgische tornooien hebben recent Livechess gebruikt (dat lees ik niet duidelijk uit de tekst)? Zijn er al buitenlandse (top)tornooien die de software gebruiken? Zijn er plannen om zoals op de site chessdom de software te laten koppelen aan engines? Zijn er plannen om geschreven/gesproken commentaar mogelijk te maken bij de output (zoals opnieuw op chessdom)? …
@Brabo: Sinds de laatste 2-3 jaar draaien alle Belgische toernooien reeds met LiveChess, of de voorloper ervan. Het toevoegen van de kloktijden is er rond oktober dit jaar bijgekomen. Hetzelfde is geldig voor activiteiten van de Noord-Brabantse schaakbond in Nederland.
Ook op schaakfabriek staan de kloktijden er bij. Doe maar eens een download van de laatste ronde van de Antwerp Winter Open via de (PGN) link.
Sinds de release van LiveChess zijn de meeste toernooien wereldwijd overgeschakeld van TOMA naar LiveChess. DGT heeft namelijk aangekondigd dat TOMA ‘end of life’ is en enkel nog LiveChess ondersteund wordt. Toernooien zijn niet verplicht het gebruik te melden. Ik heb wel weet van de Nederlandse kampioenschappen en bekermatchen, Tata steel, London Chess Classic en van talrijke andere toernooien wereldwijd.
Momenteel wordt gewerkt om het web gedeelte (de flash viewer van DGT) te vernieuwen. Via schaakfabriek zal iedereen wel de laatste nieuwtjes kunnen ontdekken.
Mooi werk, Jan!
Ene Peter had cookieproblemen, dus hier zijn reactie (ik zie wel dat Jan intussen zelf al geantwoord heeft)
Peter:
“Brabo, lees het artikel:
– “En zo is België plots op élk toptoernooi prominent aanwezig.” Overal waar men DGT-borden gebruikt, is dat nu met Livechess, behalve als het toernooi zelf nog oude software gebruikt. Maar het is dus zeker wel aanwezig op buitenlandse toernooien.
– “Alle Belgische toernooien konden gratis gebruik maken van zijn software en de server van deze website”: Dus alle Belgische toernooien waar er liveregistratie was. Wss ging het wel om het product in ontwikkeling, maar het artikel zegt toch duidelijk dat de software in alle Belgische toernooien gebruikt werd.
De laatste twee vragen zal Jan VH hier zelf moeten beantwoorden, denk ik.”
Ik heb wel gemerkt dat er pas de laatste ronden plots pgns te downloaden waren in antwerp open? Of vergis ik me? Is dat soms een functie die ingeschakeld moet worden? Verder enkel maar lof! Is er ook zo een gameviewer beschikbaar is het genre van chesstheater? Dat zou wel cool zijn en zou er zeker gebruik van maken als het vlotter werkt als chesstheater 🙂
Zeer interessant, als computerwetenschapper wordt ik hier zeer vrolijk van: goed gedaan Jan! En aan die andere Jan, die ondertussen 1291 artikels op z’n site heeft staan (!): maak er nog eentje met een interview van de Houdini-maker 😀
(crap: wordt ik, kun je dat aanpassen beste webmaster?)
Goed bezig, jantje 🙂
Greetings from History 😉
@David roos: Ik was vergeten de link op de pagina te zetten. De PGN’s van de ronde hebben er altijd al gestaan…
Momenteel ligt de focus op een beter viewer voor de live partijen, zonder dat er nog flash nodig is.
Bedankt voor de antwoorden. Ik begrijp wel dat op bepaalde vragen i.v.m. toekomst-plannen/-projecten nu geen officieel antwoord mag/kan gegeven worden.
Leuk om te lezen dat het web-gedeelte (flash viewer) wordt vernieuwd. Het zou mooi zijn als een nieuwe versie meer flexibiliteit toont t.o.v. bordkeuxe, stukkenkeuze,…
Ik vraag mij tevens af hoe de integratie gebeurt met de playchessserver. Daar zie je tevens de toptornooien. Gebeurt dit rechtstreeks via jullie SW programma of komen jullie daar niet tussen? Ik stel de vraag omdat ik eerder gehoord had van problemen met uitzendrechten tussen de tornooisite en chessbase.
In Nederland zijn wij heel blij met Jan! Waar voorheen slechts een klein groepje personen om kon gaan met de digitale borden is het nu dankzij zijn software voor iedereen mogelijk digitale borden in te zetten. Heel goed gedaan Jan!
@brabo
Playchess leest volgens mij enkel een pgn uit die met de software van Jan gegenereerd wordt. Als je de naam en de plaats van de pgn weet, kan iedereen daar zijn ding mee doen.
Ow, ok ! Ik dacht al dat het zoiet was! Het zou wel leuk zijn moest dat werken zonder flash! Sommige gsm, zoals nokia c3, hebben wel internet, maar ondersteunen geen flash! Keep up the good work!
Ow, ok ! Ik dacht al dat het zoiet was! Het zou wel leuk zijn moest dat werken zonder flash. Sommige gsm, zoals nokia c3, hebben wel internet, maar ondersteunen geen flash. Keep up the good work!
Mooi zo Jan. Het is mooi om te lezen dat je software zoveel voortgang heeft geboekt de laatste jaren en dat je daarvoor beloond wordt. Knap werk! Keep up the good work!
@iedereen: ik heb al geprobeerd een interview vast te krijgen met Houdini, maar dat is niet gelukt. Ik heb geen reactie gekregen op mijn mails en via via (via een klasgenoot van de zoon van …) is het ook niet gelukt. Ik hoop dus dat het er ooit nog van komt, dat interview. Bij deze nog eens een stiekeme oproep voor als hij het leest 🙂
Proficiat voor Jan en Robert.
Ik heb Houdini gekocht en geinstallerd als engine in deep fritz12 en deep rybka4.
Houdini is inderdaad sneller in het vinden van de beste zet,maar in onbperkte analyse is er geen verschil.
Niet iedere schaker heeft echer zo veel tijd om analyses uit te voeren,daarom is houdini inderdaad een aanrader.
Het zou inderdaad een voordeel zijn voor Robert Houdart een intervieuw te geven aan schaakfabriek waardoor hij waarschijnlijk nog meer bekendheid zou krijgen bij onze schakers en wellicht meer zou verkopen.
ik zal via mail aandringen een intervieuw met schaakfabriek toe te staan.
In de computerschaakwereld is er tegenwoordig veel te doen over klonen en een interview
met Robert Houdart zou ons ineens daarover veel wijzer kunnen maken.
Jan Vanhercke, een wereldtopper door zijn uit de hand gelopen hobby maar ook een warme persoonlijkheid en uiterst bekwaam op tal van vlakken.
Ik sluit me aan bij de wijze woorden van Valery (item 22.) – Jan is gewoon een fijne vent, met een uit de handgelopen hobby …
Jan kwam op het goede moment langs, wij waren zelf ook begonnen met nieuwe toernooisoftware te schrijven. Maar Jan was al bijna klaar!
Vanuit DGT zijn wij erg blij met de samenwerking. We zijn nu bezig om het wereldwijd bekendheid te geven en krijgen hele goede recensies op de software terug. En weinig problemen.
Een dikke proficiat Jan! Deze software ontwerpen is zeker geen eenvoudige klus, ik heb dit van dichtbij meegemaakt. De primeur met electronische borden en schermen in België was in het 2de SWIFT tornooi, in 1987. Zowel borden als software waren van het Engelse bedrijf ICS van Kevin O’Connell. Soms ging er wel eens wat mis, zo was Ljubojevic eens aan het vluggeren, zag dat het scherm “bevroor” en moest toen lachen: “the computer can not follow my speed!” Nu is dit, dank zij jou, allemaal in orde en kunnen we wereldwijd genieten van live partijen, Mooi werk!
Interview met Robert:
http://echecs68.blogspot.com/2011/09/houdini-20-le-successeur-de-houdini15a.html